ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΕΝΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ
Σύμφωνα με τον ορισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) η Ανακουφιστική Φροντίδα είναι η προσέγγιση που επιδιώκει τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με απειλητικό για τη ζωή τους νόσημα και των οικογενειών τους, μέσω της πρόληψης και ανακούφισης από το «υποφέρειν», που επιτυγχάνεται με την έγκαιρη αναγνώριση και ορθή αξιολόγηση και αντιμετώπιση του πόνου και των λοιπών οργανικών, ψυχοκοινωνικών και πνευματικών προβλημάτων.
Η Ανακουφιστική Φροντίδα θέτει ως στόχο
την εξασφάλιση της καλύτερης δυνατής ποιότητας ζωής μέχρι τη στιγμή του θανάτου
χωρίς να επιδιώκει να τον επισπεύσει αλλά ούτε και να τον αναβάλλει.
Επικυρώνοντας τη ζωή και θεωρώντας το θάνατο ως μια φυσιολογική διαδικασία,
προσφέρει την ουσιαστική εξατομικευμένη πλέον φροντίδα του ασθενούς είτε στο
σπίτι είτε στο νοσοκομείο.
Η Ανακουφιστική Φροντίδα αφορά στη
φροντίδα που αρχίζει μετά τη διάγνωση μιας σοβαρής νόσου, βαδίζει παράλληλα με
την όποια άλλη θεραπεία για παράταση ζωής μέχρι την ολοκλήρωσή της και
συνεχίζει ως φροντίδα ξενώνα. Αντί να προσφέρει πολύ λίγο, πολύ αργά σε κάποιον
που πεθαίνει από μια τελική νόσο, αποτελεί ανοικτή πρόσβαση πρώτης γραμμής σε
κάποιον που ζει με απειλητική για τη ζωή νόσο. Ωφελούμενοι της Ανακουφιστικής
Φροντίδας είναι ασθενείς με χρόνια κακοήθη αλλά και μη κακοήθη νοσήματα όπως
ασθενείς με καρκίνο, καρδιαγγειακά νοσήματα, AIDS,
ασθενείς με χρόνια οργανική ανεπάρκεια (καρδιακή, αναπνευστική) και ηλικιωμένα
άτομα με άνοια στα οποία παρατηρείται προοδευτική και παρατεταμένη επιδείνωση
λειτουργικότητας.
Η άσκηση της Ανακουφιστικής Φροντίδας
παρέχεται από μια καλά συντονισμένη διεπιστημονική ομάδα η οποία αποτελείται
από εξειδικευμένο ιατρό, νοσηλευτή, κοινωνικό λειτουργό, ψυχολόγο, φυσιοθεραπευτή, εργοθεραπευτή, ιερέα και εθελοντές. Η ομάδα μπορεί να πλαισιωθεί και από άλλες
ειδικότητες ανάλογα με τις ανάγκες.
Αποδεκτές αξίες στην Ανακουφιστική Φροντίδα
είναι η αυτονομία, η αξιοπρέπεια, η ποιότητα ζωής του ασθενούς, η σχέση μεταξύ
ασθενούς και επαγγελματία υγείας, η θετική στάση απέναντι στη ζωή και το
θάνατο, η επικοινωνία, η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση της κοινωνίας, η
διεπιστημονική προσέγγιση και η υποστήριξη στο θρήνο και στο πένθος. Οι εν λόγω
αρχές διέπουν όλες τις σύγχρονες δομές παροχής φροντίδας, όπως ξενώνες, κατ’
οίκον νοσηλεία, μονάδες ημερήσιας φροντίδας και απασχόλησης, νοσοκομειακές
μονάδες, ακόμη και μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ), που λειτουργούν σε
διάφορες χώρες, μεμονωμένα ή σε διάφορους συνδυασμούς.
Η Ανακουφιστική Φροντίδα δεν αναγνωρίζεται
επίσημα στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, ως μια σημαντική
θεραπευτική επιλογή. Συχνά, συγχέεται με την παραίτηση από την ενεργητική
θεραπεία, αποφεύγεται με τη δικαιολογία του φόβου της εγκατάλειψης του ασθενούς
και προτείνεται ως η έσχατη παρέμβαση. Ένας βασικός λόγος καλλιέργειας της
λανθασμένης στάσης στην προσέγγιση των συγκεκριμένων ανθρώπων είναι η δυσκολία
οριοθέτησης της χρονικής περιόδου του ανθρώπου στα όρια της ζωής. Πότε
σηματοδοτείται αυτή η χρονική στιγμή; Ώρες, ημέρες, εβδομάδες, μήνες ή μήπως
χρόνια πριν από το τέλος της ζωής;
Παρόλο αυτά τα τελευταία χρόνια
σημειώνεται ένα βαθμιαία αυξανόμενο ενδιαφέρον που εκδηλώνεται από μεμονωμένα
άτομα ή διεπιστημονικές ομάδες με τη μορφή ιατρείων πόνων, μονάδων βραχείας
νοσηλείας και κατ οίκον νοσηλείας.
Ένα είναι σίγουρο, ότι η Ανακουφιστική
Φροντίδα μπορεί και προσφέρει στήριξη, ελπίδα και ανακούφιση σε ασθενείς και
φροντιστές για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ελένη Χρα
